بیمه های اتکایی و ریسک آنها

ضرر و زیان سنگین ناشی از خساراتی در حجم زیاد میتواند هر شرکت بیمه ای با هر سرمایه و اعتباری را در هر کجای دنیا با مشکلات عدیده ای رودررو سازد لذا شرکتها میبایست اجباراً قسمتی از ریسکهای پذیرفته شده را به بیمه گر اتکائی داخلی یا خارجی مناسب منتقل نمایند بلحاظ اینکه کشور ما از نظر منابع انرژی کشور غنی ای محسوب میگردد عمده سرمایه گزاریهای در خور توجه مربوط به انرژی (نفت گاز و پتروشیمی) و پروژههای مهندسی میباشداز همین رو بیمه شدن پروژهای فوق به جهت مقابله با ضرر و زیانهای ناشی از وقوع خسارت دراولویت قرار داردبا توجه به حجم بالای خسارات احتمالیبیمه گران اتکائی بهترین گزینه پیشنهادی برای بیمه گر واگذارنده میباشندبیمه گران اتکائی را کلا میتوان از بین بیمه گران اتکائی خارجی و بیمه گران اتکائی داخلی گزینش نمود بیمه گر اولیه میبایست با توجه و مدنظر قرار دادن نکاتی همچون توانائی بیمه گر اتکائی در ارزیابی صحیح ریسکمشاوره و ارائه پیشنهادات فنی وتکنولوزیکی به بیمه گر اولیه همچنین پرداخت خسارات احتمالی در کوتاهترین زمان ممکن و مواردی نظیر این مساله بیمه گر اتکائی مناسب را انتخاب نماید .در حال حاضر با بررسی بازارهای اتکائی موجود در رابطه با اتکائی خارجی تا اندازه ای در تنگنا قرار داریم و علت آن نیز شرایط خاص سیاسی ای است که توسط چند کشور خاص در منطقه ایجاد گردیده است لذا بعضی شرکتهای خارجی مستقیم و یا غیر مستقیم امکان همکاری با بیمه گران داخلی را نداشته عدم همکاری خود را نیز اعلام داشته اند .البته این بدان معنی نیست که اتکائی خارجی کلا مقدور نمیباشد بلکه در همین برهه خاص بعضی شرکتهای اتکائی خارجی از عدم حضور دیگر شرکتها که بعنوان رقیب برای آنها مطرح بوده اند استفاده و وارد بازار ایران گردیده اند لذا میبایست با تقویت مثبت همکاری و روابط با اینگونه بیمه گران اتکائی خارجی مانیز از فرصت استفاده و خلاء حضور دیگر شرکتها را پر نمائیم البته اتکائی خارجی و سهیم نمودن بیمه گران معتبر دنیا در پذیرش ریسکهای داخلی معایبی نیز از جمله خروج ارز از کشور همچنین نرخ بالای بیمه گران خارجی و به نوعی تحمیل شرایط آنها بر مراحل قرارداد نیز دارد همچنین در نهایت برای گزینش بیمه گر اتکائی بیمه گرانی قابل قبولند که مراجع ذیصلاح داخلی همچون بیمه مرکزی براساس رتبه بندی شرکتهای مجاز و معتبر آنها را دارای صلاحیت بداندلذا اتکائی داخلی بعنوان گزینه ای موازی مطرح میگرددمتاسفانه در زمینه اتکائی داخلی هیچ شرکت معتبری با ذخایر قابل قبول در داخل نداریم لذا بعنوان اولویت شکوفائی صنعت اتکائی در کل صنعت بیمه ما نیاز به ایجاد نهادهائی داریم که پذیرنده اتکائی داخلی باشندبا توجه به ضعف اقتصاد ما بعید بنظر میرسد که موسسه خاص و مستقلی امکان ایجاد چنین نهادی را دارا باشد لذا ایجاد یک صندوق اتکائی (pool) بین جمعی از شرکتهای بیمه خصوصی و یا دولتی و یا تلفیقی از این دو میتواند چنین امری را محقق سازدبا توجه به وجود شرکتهای بیمه دولتی و خصوصی قدرتمند درداخل و نیاز به اتکائی داخلی این دو مجموعه میتوانند صندوق و یا پشتوانه مالی بسیار قدرتمندی را برای پذیرش اتکائی داخلی فراهم آورده و حتی تا آنجا پیشرفت کنند که یک چنین نهادی توانائی پذیرش اتکائی از کشورهای همجوار همچون منطقه خاور میانه را داشته باشد
واژگان کلیدی
بیمه های اتکائی - مدیریت ریسک - خسارات فاجعه آمیز (CATASTROPHES )
مقدمه
سرمایه و اندوخته های شرکتهای بیمه اگر چه مبالغ قابل توجهی میباشند لیکن در مقایسه با تعهدات بسیار سنگینی که قبول مینمایند بسیار اندک و ناچیز میباشد بهمین دلیل در مقابل حوادث و خطرات بزرگ فوق العاده آسیب پذیر میباشند .شرکتهای بیمه برای کاهش تعهدات سنگین خود راهی جز واگذاری بخشی از تعهدات خود به دیگر شرکتهای بیمه ندارند و این واگذاری به روشهای مختلف از جمله بیمه های اتکائی امکانپذیر میباشددر یک جمله بیمه اتکائی به معنای توزیع جهانی ریسک میباشد
اولین نشانه ای که از بیمه اتکائی به ثبت رسیده مربوط به یک سفر دریائی درسال 1370 میلادی میباشد در واقع قرن هجدهم بیمه اتکائی در اروپا توسعه و گسترش پیدا نمود تا اینکه در سال 1864 عملا مقررات متعدد در این زمینه تدوین شد بنابراین سال 1864 را باید نقطه عطفی در بیمه اتکائی دانست
تاریخچه اتکائی در ایران به سال 1350 و تشکیل بیمه مرکزی ایران برمیگردددر این سال پس از تاسیس بیمه مرکزی و شرح و تعیین وظایف آن انجام بیمه های اتکائی اجباری برای شرکتهای بیمه خصوصی آن زمان در دستور کار قرار گرفته و بصورت عملی بیمه اتکائی گام در صنعت بیمه ایران گذاشتحال پس از گذشت قریب به 37 سال مشکلات فراروی صنعت بیمه دراین خصوص همچنان باقی و لاینحل مانده است با گذر از مرحله ورود شرکتهای بیمه خصوصی به جمع شرکتهای بیمه دولتی گرچه صنعت بیمه ما دچار تغییراتی مثبت و درخور توجه گردیده لیکن آنچه میبایست و آنچه درشان آن است بوقوع نپیوسته است از آنجائیکه محور مقالات و بحث پیش رو درزمینه عملیاتی کردن برنامه تحول صنعت بیمه میباشد لذا موضوع این مقاله که در رابطه با وضعیت کنونی بیمه های اتکائی میباشد باید با توجه به برنامه تحول و در نظر داشتن آن تبیین گردد بیمه های اتکائی از انواع بیمه نامه هائی است که موجبات برقراری روابط بین شرکتهای مختلف بیمه ای داخلی با سایر شرکتهای بیمه در نقاط مختلف دنیا را فراهم و علاوه بر جنبه بیمه گری آن معرف بازارهای بیمه ای داخلی در سطح بین المللی است لذا همواره از توجه خاصی برخوردار میباشدهمکاری مناسب و فعالیت توام با پیشرفت شرکتهای بیمه ای ما با بیمه گران بزرگ اتکائی در دنیا نتنها موجبات معرفی ما را به صنعت بیمه بین المللی فراهم میسازد بلکه پشتوانه اتکائی مناسبی را نیز برای ریسکهای بزرگ بیمه گران ما در اختیارشان قرار میدهدمتاسفانه درسالیان اخیر بعلت شرایط سیاسی خاصی که بر کشور ما حاکم گردیده و تحریمهای تجاری و اقتصادی پیش رو بیمه گران اتکائی بزرگ دربرقراری ارتباط و همکاری با بیمه گران داخلی با مشکلات فراوانی رودررو بوده و روابط فیمابن یا کاملا قطع و یا در حال قطع شدن میباشدریسکهای بزرگ بیمه گران اتکائی قدرتمند را میطلبند و چشم انداز پیش رو دراین زمینه چندان خوشایند به نظر نمیرسد حال با توجه به برنامه تحول در صنعت بیمه جای آن دارد تا در این برهه زمانی مساله بیشتر مورد توجه قرار گیردذکر یک نکته ضروری بنظر میرسد و آن اینکه باوجود نیاز به بیمه گران اتکائی معتبر در سطح جهانی انتقال کل ریسکهای فعلی به شرکتهای بیمه اتکائی خارجی و افزایش آن کلا برای صنعت بیمه یک کشور ملاک رشد و ترقی محسوب نمیگردد بلکه صنعت بیمه داخلی باید از آنچنان قدرتی برخوردار باشد که بتواند بخش اعظم ریسکهای موجود را پوشش و بخش باقیمانده را بصورت اتکائی واگذار کندو این مساله بحث تقویت بیمه گران اتکائی داخلی را مطرح مینمایداز آنجائیکه نزدیک به 90% خسارتهای صنعت بیمه در جهان به صنایع نفت گاز و پتروشیمی اختصاص دارد لذا با توجه به این موضوع و اینکه ایران یکی از کانونهای اکتشاف استخراج انتقال .پالایش و صادرات نفت و گاز همچنین تولید و توزیع فرآورده های گوناگون مرتبط در جهان است پوشش داخلی ریسکهای این بخش توسط صنعت بیمه فاصله زیادی با وضعیت مطلوب دارد که در برنامه تحول صنعت بیمه بایدمورد بررسی قرار گیرد
بیمه اتکائی رشته ای است تخصصی که با عامه مردم ارتباطی نداشته و بدین لحاظ تاکنون کمتر مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته است
در این مقاله نقش بیمه گری اتکائی با مشارکت بیمه گران داخلی و خارجی مساله مدیریت ریسک و نقش هر کدام و وضعیت کنونی بیمه های اتکائی در حال حاضر و توجه به جایگاه بیمه های اتکائی در برنامه تحول صنعت بیمه کشور بررسی میگردد
متن
شرکتهای بین المللی همواره در پی این بوده اند که از فرصتها در منطقه آسیای جنوب شرقی بهره ببرند ولی این مساله در خاور میانه و آفریقا کمتر صادق میباشد بسیاری از این کشورها فقیر میباشند و نرخ سرمایه گزاری پائینی دارند همچنین بسیاری از آنها کشورهای مسلمانی هستند که از نظر فرهنگی با پذیرش بیمه مشکل دارند .بسیاری از این کشورها تابحال رقابتی با کشورهای خارجی نداشته اند بعضا نیز بعلت داشتن روابط خارجی توسط دیگر کشورها مورد تحریم قرار گرفته اند لذا باتوجه به این مسائل ضریب نفوذ حق بیمه در این کشورها بسیار پائین است حال به کشور خودمان میپردازیم کشور مانیز در مقایسه و امارهای اقتصادی از نظر درآمد جزو کشورهای فقیر محسوب میگردد ( در حالیکه از نظر منابع بسیار غنی هستیم) در رابطه با نرخ سرمایه گزاری این نرخ گرچه بسیار آرام اما در هر صورت باروند صعودی در حال پیشرفت است همچنین در زمینه قبول بیمه از نظر فرهنگی ودینی با وجود اندک مخالفتهای باقیمانده بیمه هضم و حل شده است یعنی کامل پذیرفته شده و در نهایت از نظر روابط خارجی کشور روابط خوبی دارد اما باید توجه شود تحریم های اعمال شده متاسفانه دربسیاری از بخشهای صنعت ما سایه انداخته که صنعت بیمه ما نیز جزو آن استحال با توجه به کلیه این اوصاف و درک مختصری از وضعیت بیمه کشورمان گرچه ایران یکی از بزرگترین بازارها را با توجه به جمعیت 70 میلیونی به خود اختصاص داده ولی دارای نفوذ و چگالی بسیار پائینی میباشد از انواع بیمه ها بیمه اتکائی نیز به همین منوال در تنگنا قرار گرفته در صنعت بیمه ما به محض آنکه سخنی از بیمه اتکائی به میان می آید عموماً نظرات به سوی بیمه گران اتکائی خارجی و انتقال ریسک به بیمه گرانی فرا سوی مرزهای داخلی جلب میگردد و در اولین قدم توان بیمه گران داخلی در پذیرش ریسکها نادیده انگاشته میشود درصورتیکه بعنوان یک اصل اساسی و زیربنائی بیمه اتکائی در یک تقسیم بندی شامل اتکائی داخلی و خارجی میگردد چنانکه قبلا مطرح گردید برخلاف تصور عده ای انتقال هرچه بیشتر ریسک به بیمه گران اتکائی خارجی و ارائه آمارهائی در این زمینه به هیچ وجه نشان دهنده قدرت و شکوفائی صنعت بیمه یک کشور نمیباشد بلکه اتکائی داخلی سهم مهم تری در این زمینه ایفا مینمایدخلاصه اینکه از نگاه کارشناسی بیمه وابستگی فنی .تخصصی و حتی مالی هرچه بیشتر به خارج از کشور باعث کمرنگ شدن هرچه بیشتر صنعت بیمه داخلی خواهد گردید همچنین باعث خروج مقادیر متنابهی ارز از کشور میگردد .در کشورهای در حال توسعه بیمه های اتکائی اغلب توسط شرکتهای دولتی ارائه شده است و نمونه آن تاسیس شرکت بیمه اتکائی شیلی درسال 1920 میباشد.در حالیکه در کشورهای توسعه یافته شرکتهای بیمه اتکائی که عموما در سطح جهانی مشغول به فعالیت هستند ارتباطی با دولت نداشته و بصورت مستقل عملیات بیمه گری خود را تحت کنترل و اداره دارند
در کشور ما همانطوریکه مطرح گردید ییمه اتکائی توسط بیمه مرکزی که بخشی از دولت محسوب میگردد پایه ریزی گردید و اتکائی اجباری برای سایر شرکتهای بیمه ای مقرر و قوانین آن تصویب گردیددر بررسی ریسکها و تجزیه و تحلیل آنها جهت واگذاری ریسک مدیریت ریسک بسیار مهم و حائز اهمیت میباشد برای اینکه بیمه گران ما توان بیمه کردن ریسکهای بزرگ را داشته باشند می بایست توان مدیریت ریسک و تجزیه و تحلیل آن را داشته باشند و در واقع بیمه گری بدون مدیریت ریسک معنا و مفهومی نداردخلاصه اینکه جهت توزیع ریسکها بهیچ عنوان نمیتوان از بیمه های اتکائی صرفنظر نموده و یا آنرا کمرنگ جلوه داد بر اساس نمودار زیر فواید بیمه اتکائی در بعد خرد و کلان آشکار و مسلم میباشد*
ابعاد خرد و کلان فواید بیمه های اتکائی

Micro and Macro Dimensions of Reinsurance
بیمه اتکائی به بیمه گران واگذارنده قدرت میدهد تا به بهترین و کارامدترین روش ممکن ریسکها و سرمایه های بیمه شده را مدیریت نمایند همچنین باعث کاسته شدن از هزینه ها همچنین ایمنی بیشتر صنایع میگرددفایده دیگر آنکه بیمه اتکائی این است که به شرکتهای بیمه واگذارنده قدرت میدهد تا سطح پوشش همچنین انواع پوششهای بیمه ای متنوع تری را به مشتریان ارائه و عرضه دهند باعث پایداری ثبات و توان مقابله در برابر خسارتهای فاجعه آمیز گردیده و در نهایت بر اقتصاد کل یک کشور اثری مطلوب برجا مینهد
بیمه های اتکائی و واگذاری ریسک عمدتاً در عرصه بیمه های انرژی و پروژه های مهندسی نفت و گاز همچنین بلایای طبیعی (بشرط قابل بیمه بودن) مطرح میشوند و علت این امر نیز روشن است زیرا بیمه گر تنها مایل به واگذاری ریسک پروژه هائی است که ممکن است با خسارتهای فوق العاده سنگین مواجه گردد و خسارتهای مورد نظر نیز در نتیجه بروز حوادث در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی و پروژه های مهندسی بوقوع میپیوندندچنانکه در کشور مانیز اغلب واگذاری اتکائی در مورد پروژه های نفت و گاز و پتروشیمی صورت می پذیرد لذا منبعد دراین مقاله وضعیت بازار اتکائی را در رابطه با پروژه های انرژی (نفت و گاز ) پتروشیمی و مهندسی بررسی خواهیم نمود
هر چالشی که متوجه صنایع نفت گاز و پتروشیمی ما گردد اثرات مستقیمی بر صنعت بیمه اتکائی مانیز خواهد داشتدر حال حاضر از جمله مهم ترین این چالشها محدودیت تعداد بیمه گران اتکائی صاحب نامی است که بلحاظ سیاسی مایل یا مجاز به قبول ریسک از بیمه گران داخلی هستندبا توجه به اینکه سابقه پوشش بیمه های انرژی در ایران به یک دهه هم نمیرسد و علم جدیدی در صنعت بیمه ما محسوب میشود لذا با توجه به شرایط سیاسی حاکم بیمه گران ما در تنگنا قرار گرفته و وضعیت مطلوبی را شاهد نیستیم از جمله دیگر چالشها مساله رقابت و نرخها میباشدواقعیت امر این است که وجود امکان رقابت در بازارهای اتکائی اثر کاهنده ای برروی نرخ ها دارد و عکی قضیه نیز صادق است هرگونه عوامل محدود کننده رقابت از زاویه دید بیمه گران واگذارنده داخلی پیامدهای منفی ای برای آنها در پی دارد چنانکه شرکتهای بیمه ای ما در انتخاب بیمه گران اتکائی برتر از نظر کیفیت خدمات رسانی اتخاذ تدابیر مناسب جهت بهبود ایمنی و کنترل انواع خطرات ارائه توصیه های کارشناسی همچنین سرعت عمل در ارزیابی و نسویه خسارت در تنگنا قرار داشته و ممکن است با اجبار به هرگونه نرخ اعلامی تن دهندجهت پیشرفت و ارتقاء صنعت بیمه در بخش اتکائی و توجه بیشتر به این مقوله میتوان در یک اولویت بندی به شرح ذیل عمل نمود:

قدم اول: ( رونق بازار و تمایل سرمایه گزاران به تحت پوشش قراردادن پروژه هایی با ریسک بالا)
صنعت نفت ایران بعنوان دارنده بزرگترین ریسکها تا سال 1378 تمام تجهیزات و محصولات خود را بصورت خویش بیمه ای تحت پوشش قرار میداد تا این که در سالهای اخیر همه شرکتهای وابسته به این صنعت موظف شده اند اموال و سرمایه مورد نظر را بیمه نمایند لذا از نقطه نظر قانونی بازار بیمه ای بزرگی در حال تشکیل میباشد که نیاز به اتکائی در آن شدیدا حس میگردد لذا در تئوری عرضه و تقاضا تقاضا به مقدار قابل توجهی بوجود آمده و مساله عرضه وجود دارد
برای رونق هرچه بیشتر بازار اتکائی داخلی در وهله اول میبایست بیمه گذار را در زمینه بیمه کردن تاسیسات و پروژه های خود مجاب وتوجیه نمود همکنون از آنجائیکه بسیاری از سرمایه گزاریها در عرصه بیمه های انرزی و مهندسی توسط بخش دولتی صورت میپذیرد واین بخش نیز ازدیرباز درگیر مشکلات خاص بخود بوده توجه چندانی به مقوله بیمه صورت نمیگیرد و یا بعلت اینکه ارزیابی صحیحی از ریسک و خطرات موجود صورت نمیگرد درنتیجه در صورت بروز حادثه خسارت پرداختی به هیچ عنوان جوابگوی ضرر و زیانهای وارده نخواهد بودصنایع مربوط به نفت و گاز و پتروشیمی از پیچیدگیهای تکنولوژیکی بالائی برخوردارند فرضا فروش محصولات جانبی از صنایع نفت یا گازهای اتلافی حاصل از کارکرد پالایشگاهها موجب رشد این صنعت گردیده است از نظر مدیریت ریسک ویزگی مشترک این صنایع و مواد تهدیدات مستمر دو خطر فاجعه آفرین آتش سوزی وانفجار میباشد همچنین بمنظور بهینه سازی این صنایع و بدست آوردن حداکثر بازده سیستم مستلزم استفاده از فشار ودرجه حرارتهای بالاتر درعین بالابردن سرعت بخشهای مختلف سیستم است که حاصل آن در حوزه مدیریت ریسک تشدید خطر و احتمال بروز خسارتهای هنگفت استاینجاست که میبایست مدیران و سرمایه گزاران را نسبت به مسائل ذکر شده آگاه نمود تا پوشش مناسب بیمه ای فراهم آید که این منجر به رونق بازار بیمه های اتکائی خواهد گردید .در نهایت بیمه گران نیز میبایست نسبت به آموزش کارکنان وارتقاء سطح دانش فنی آنان اقدام نمایند تا در بررسی و ارزیابی ریسکها بیمه گران دچار خطا نگردند متاسفانه در شرایط کنونی در شرکتهای بیمه کارهای اجرائی در اولویت قرار داشته و فعالیتهای پژوهشی و آموزشی در حاشیه هستندهمچنین به بیمه گران داخلی نیز باید آموزش داد تا بعلت اینکه قراردادهای اتکائی قراردادهایی پیچیده میباشند در عقد قرارداد دقت لازم مبذول و جزء به جزء مفاد قرارداد را به دقت مطالعه و بررسی نمایند زیرا درصورت اشتباهاتی هرچند به ظاهر بی اهمیت در زمان بروز خسارت رویه پرداخت ممکن است تغییر یابدبعنوان مثال یک نمونه مغایرت در فرمها و قراردادهای بیمه که باعث مطرح شدن دعاوی حقوقی در دادگاه گردیده ذکر میشود تا اهمیت مساله روشن گردد:
در زمان تمدید بیمه نامه برای برجهای دوقلوی نیویورک ریسک قرارداد بررسی و چون سرمایه مورد بیمه بسیار زیاد بود توسط چند کارگزار بیمه طراحی نهایی انجام شد ولی مهمترین عامل آن بود که آن چند کارگزار بیمه با توجه به عرف کارشان هر کدام از یک نوع بیمه نامه موقت (Insurance Binder )* استفاده کردند که در نهایت از دو تعبیر خاص برای تعریف حادثه تبعیت میکرددر یکی از بیمه نامه های موقت صادره،حادثه به نحوی تعریف می شد که تواتر و تحقق برخورد دو هواپیما به دو برج را یک حادثه تلقی میکرد و به تبع آن شرکت بیمه مسئول پرداخت یک خسارت معادل ۳.۵ میلیارد دلار بود در صورتی که در بیمه نامه موقت دوم تعبیر حقوقی به نحوی بود که دو حادثه اتفاق افتاده و لذا شرکت بیمه مسئول پرداخت دو خسارت یا ۷ میلیارد دلار استبا اتکاء به این مطلب بالاترین اعلام خسارت در مراجع ذیصلاح قضایی در نیویورک مطرح شد که مربوط به حادثه تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ برای برجهای دوقلو در نیویورک بودخسارتی حدود۱۰ میلیارد دلار متکی به گواهینامه و تائیدیه بیمه نامه Insurance Binderهای صادره از طرف بیمه گران اصلی و اتکایی پرداخت شدرای نهایی دادگاه استیناف که در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۰۶ برای خسارت برجهای دوقلو نیویورک صادر شد چنین قرائت گردید
از آنجا که مندرجات یکی ازInsurance Binder ها این امکان را به بیمه گران میداد که حادثه برخورد دو هواپیما با برجهای دوقلو را یک حادثه تلقی نماید و طبیعتاً مطابق با حداکثر تعهد، خسارت کمتری را پرداخت نمایند، ولی این امکان برای بیمه گران دیگر مهیا نبود و مجبور شدند که مطابق با حداکثر تعهدشان که در Insurance Binder گواهینامه و تائیدیه بیمه نامه دیگر مشخص شده بود کل مبلغ خسارت در دو حادثه را جبران نمایند در حالت اول شرکت کارگزاری بیمه willis با اتکاء به فرم گواهینامه و تائیدیه بیمه نامه Insurance Binder که بهwilprop معروف است این امکان را به بیمه گران مختلف بدهد که حداکثر تعهد خود را تا سقف ۵،۳ میلیارد دلار اعلام کنند و این مساله باعث شد که به همین میزان یعنی ۳.۵ میلیارد دلار صرفه جویی نماینددر مقابل بیمه گرانی که اتکاء به گواهینامه و تائیدیه بیمه نامه Insurance Binder Travelers داشتند طی رای دادگاه ملزم شدند حادثه برجهای دو قلوی نیویورک را دو حادثه تلقی نمایند و کل مبلغ خسارت را تا سقف تعهدات دو حادثه پرداخت کننداما چرا بیمه نامه ها صادر نشده بود؟ طی ۹۰ روزی که از زمان صادر کردن(Insurance Binder ) گواهینامه و تائیدیه بیمه نامه می گذشت بیمه گران، کارگزاران بیمه و بیمه گذاران در حال مذاکره و اخذ تصمیم برای نهایی کردن و صدور بیمه نامه دائم بودند که حادثه مورد نظر به وقوع می پیونددلازم به ذکر است که علت اصلی ارجاع پرونده به مراجع ذیصلاح قضایی تفسیر در مندرجات (Insurance Binder ) گواهینامه و تائیدیه بیمه نامه مبنی بر یک یا دو حادثه بوده است نه اینکه بخواهند ماهیت حقوقی، قراردادی و قانونی آن را بررسی نمایند(اهمیت بررسی و کارشناسی قراردادهای اتکائی مشخص و مبرهن میباشد)
قدم دوم: (وجود بازارهای مالی مناسب و قابل اتکاء داخلی و یا خارجی )
برررسی بازارهای اتکائی خارجی
برای تحت پوشش قرار دادن اتکائی مازاد خسارت برای حوادث فاجعه آمیز (Catastrophe Excess of Loss ) نیاز به سرمایه و ذخیره های مالی تضمین شده و در دسترس میباشدتجربه نشان داده است شدت خسارتهائی که در پروژه های نفت و گاز بوقوع پیوسته بسیار زیاد و قریب به چند صد میلیون دلار میتواند برآورد گردد لذا هر موسسه مالی قادر به تضمین و پوشش چنین خسارتهائی نخواهد بودبا توجه به اینکه درصدی از خسارتها تحت بیمه مرکزی بصورت اتکائی اجباری قرار میگرد مبلغ مازاد بر آن بعلت عدم وجود بیمه گران داخلی مناسب با توان بالا به اتکائی خارجی واگذار میگردد بیمه گران اتکائی معتبری همکنون درسطح دنیا در حال فعالیت میباشند که جهت آشنائی بیشتر با آنها مشخصات حق بیمه های دریافتی حاصل از رشته های مختلف و رتبه بندی جهانی آنها ذیلا مورد اشاره قرار میگیرند

The Ten biggest reinsurance groups in2003
Financial Strength Rating
 Reinsurance net premiums earned (USD m)
Name of Co
L&h
P&C
group
َA+
7162
18337
25499
Munich Re
AA
7580
15199
 22779
 Swiss Re
A+
3043
6958
10001   
GE Insurance Solutions
AA-
2180
7002
9181
Hannover Re
AAA
1847
6398
8245
Gen Re
AAA
0
4430
4430
Berkshire Hataaway Re
BBB+
1524
2638
4162
Scor
BBB+
383
3249
 3677
Converium
AA-
300
3203
3503
Partner Re
AA
0
3171
3171
ransatlantic Re

توضیحات: تنها بیمه گرانی در جدول فوق مورد اشاره و مقایسه قرار گرفته اند که جزوء بیمه گران لویدز ثبت شده باشند
آخرین رده بندی ذکر شده مربوط به سال 2003 میلادی میباشد

همانطوریکه در جدول مشاهده میکنیم دوشرکت سوئیس ری و مونیخ جزو بهترینها میباشند که از بیمه گران اتکائی مورد انتخاب کشورمان نیز میباشندطبق آخرین آمار ارائه شده بزرگترین بیمه گران اتکائی در دنیا بر اساس حق بیمه دریافتی شرکت مونیخ ری با حق بیمه دریافتی 30 بیلیون دلار آ»ریکا و شرکت سوئیس ری با مبلغ 27 بیلیون دلار آمریکا میباشند
قابل ذکر است بیمه گر داخلی موظف است در مواردی که نیاز به اخذ پوشش اتکائی خارج از کشورباشد باتوجه به معیارهای رتبه بندی شرکتهائی را انتخاب نماید که حداقل دارای رتبه بندی BBB ازموسسات قابل قبول همچون S&P FITCH و باشند
در ادامه یادآور میشویم در واگذاری اتکائی با در نظر گرفتن کلیه شرایط موجود هیچ بیمه گر داخلی قادر به پذیرشکل ریسک نیست و حتما میبایست درصدی ازریسک را به بیمه گران خارجی منتقل نماید در حال حاضر بیمه گران ایرانی دارای همکاری با شرکتهای مونیخ ری و سوئیس ری میباشند که متاسفانه به دلیل شرایط سیاسی وتحریم های وضع شده این همکاریها در حال کاهش و روبه توقف استبصورتیکه شرکت سوئیس ری از سال گذشته علیرغم میل باطنی پس از اتمام مدت قراردادهای در اختیار قرارداد جدیدی منعقد ننمود و البته علت امر وجود سهامداران بزرگ آمریکائی در این شرکت بود که با اعمال نفوذ خود مانع عقد قرارداد های جدید و تمدید قراردادهای قبلی شدندهمچنین شرکت کارگزاری Aon Crop بعلت تشنجات پیرامون مساله هسته ای ایران خودرا از تجارت ایران کنار کشیده و در ژانویه 2006 اعلام کرد که بعد از آوریل با دولت ایران قطع رابطه خواهدنمود
بنابراین درنظر گرفتن بیمه گران اتکائی جدیدی که اولا طبق قوانین بیمه مرکزی در رتبه بندی ذکر شده قرار گیرند و ثانیاً بدون توجه به ملاحظات سیاسی قادر به ارائه خدمات باشند میبایست در دستور کار شرکتهای بیمه و مراجع ذیصلاح داخلی قرار گیرددر حال حاضر گزینه هائی از کشورهائی همچون هندوستان دردست بررسی است که دراین زمینه نیاز به تحقیقات گسترده تری میباشیم
گزینه دیگر تقویت همکاری با بیمه گران اتکائی خارجی ای است که بدون توجه به تحریمهای اعمال شده به همکاری خود ادامه میدهند از جمله این شرکتها شرکت معتبر مونیخ ری میباشدپس از لغو قراردادهای جدید با شرکت سوئیس ری بیمه گران داخلی از جمله بیمه پارسیان باشرکت مونیخ ری وارد مذاکره شده و مازاد اتکائی خود را به این شرکت منتقل نمودتقویت همکاری با اینگونه شرکتها علاوه بر اینکه باعث رفع نیازهای اتکائی خارجی میگردد به نفع خوداین شرکتها نیز میباشد زیرا با کم شدن رقبا آنها موقعیت بهتر و باثبات تری جهت عقد قرارداد پیدا میکنند و در نتیجه یک رابطه با ثبات ایجاد میگرددذکر این نکته خالی از فایده نیست که ارتباط بیمه گران داخلی با یک بیمه گر معتبر باعث افزایش وجهه آن شرکت در سطح بین المللی میگردد و این نقطه مزیت بر راهکار قبلی یعنی انتخاب بیمه گران اتکائی نه چندان معتبر میباشدهمچنین با وجود تمام تحریمها تحلیلگران اعلام نموده اند مادامیکه شرکتهای بزرگ آسیائی در تجارت ایران حضور داشته باشند این مشکل یعنی تحریم ها و مسائل مربوط به آن کمرنگتر خواهد شد
بررسی بازارهای اتکائی داخلی
در سالیان اخیر بغیر از بیمه مرکزی که بصورت اجباری قبول اتکائی مینموده است هیچگونه بیمه گر اتکائی قابل قبول دیگری که بصورت اختیاری قابل واگذاری باشد وجود نداشته استبرطبق قوانین همکنون بیمه گران موظف هستند 25% از کلیه رشته ها و 50% از ریسکهای بیمه شده در شاخه عمر را بصورت اتکائی اجباری به بیمه مرکزی منتقل نمایند .